ظروف پت بسته بندی چیست؟

پیش از آن که به موضوع ظروف پت بسته بندی بپردازیم بهتر است که بدانیم پت چیست؟ پلاستیک پت مخفف پلی اتیلن ترفتالات و یک نوع پلیمر است که در بسته بندی لبنیات، مواد آرایشی، دارویی و آشامیدنی مورد استفاده قرار می گیرد که می توان گفت بیش ترین استفاده در بطری آب و نوشیدنی های دیگر است.

ماده خام پلاستیک پت از نفت است از ویژگی های آن می توان به سبکی، مطمئنی، پایداری در برابر گرما و قابل بازیافت بودن آنها اشاره کرد. به طوری که بیش ترین درصد بازیافت جهان را به خود اختصاص داده است.

پت با پلاستیک های معمولی تفاوت  دارد از ورود اکسیژن به محصولات بسته بندی شده جلوگیری کرده و مانع فساد آن ها می شود و در نوشیدنی ها از خروج دی اکسید کربن جلوگیری می کند. اما لازم به ذکر است این نوع پلاستیک حاوی تری اکسید انتی بادی ست که سرطان زا شناخته شده است.

هر دو نوع پلاستیک پت چه بازیافتی و چه غیر بازیافتی تقریبا در تمام بخش های صنعت و بسته بندی کاربرد دارند‌. می توان گفت که هر کجا در صنایع پارچه کلمه پلی استر دیده شود منظور پت است زیرا این نوع پلاستیک در زمینه کیسه خواب، فرش بافی  و پوشاک استفاده می شود.

با توجه به استفاده زیاد پلاستیک پت در جهان در تمام زمینه ها باید گفت این پلاستیک از ارزش بالایی برخوردار است و پت هایی که دارای وزن مولکولی بالا هستند به ظروف پت بسته بندی مقاوم تری تبدیل می شوند.

تولید ظروف پت بسته بندی 

فرآوری پت و تولید ظروف پت بسته بندی به شکل بطری شامل دو مرحله است که در ادامه دو مرحله را مورد بررسی قرار قرار می دهیم.

مرحله اول:

ماده پلی اتیلن ترفتالات توسط قالب گیری تزریقی و دستگاه تزریق تبدیل به ظروف پت بسته بندی در شکل می شود که همانند لوله آزمایش گاه بوده ولی از نظر جنس و همچنین داشتن جای درب بطری و شیارهای آن متفاوت است که به محصول به دست آمده پریفور می گویند.

مرحله دوم:

در این مرحله به بطری شکل نهایی داده می شود پریفورم حاصل شده در مرحله قبل گرم و کشیده  می شود این مرحله به وسیله دستگاه باد کن گرم با هوای گرم انجام می شود سرعت این دستگاه در تولید ظروف پت بسته بندی بالاست.

انواع ظروف پت 

ظروف پت و جار

انواع ظروف عسل

انواع ظروف بسته بندی زعفران

انواع ظروف دارویی

انواع بطری که شامل:  پت کتابی، پت دارویی، پت استوانه ای، پت مایع ظرفشویی، پت پنج لیتری، پت یک لیتری، پت گلاب و….

از ظروف پت  در چه موارد دیگری استفاده می شود؟

اولین بار پت در سال۳ ۱۹۷تولید و در پزشکی کاربرد داشت و کسی از کاربرد گسترده آن در سایر زمینه ها اطلاع نداشت اما امروزه با پیشرفت علم و شناخت دقیق این ماده به عنوان پر کاربرد ترین پلیمر در صنعت شناخته شده است. در بیشتر نقاط جهان برای ساخت الیاف پلی استری استفاده می شود ولی در ایران استفاده عمده آن در ساخت ظروف پت بسته بندی است.

به جز استفاده از ظروف پت بسته بندی در زمینه بطری نوشیدنی، روغن ،شوینده ها در بسته بندی سس ها و مواد آرایشی و بهداشتی هم کاربرد دارد. از ظروف پت بسته بندی پس از بازیافت در مبلمان و بالشت هایی که از الیاف پر می شوند و لباس های عایق بندی شده مورد استفاده قرار می گیرد.

و از رشته های بسیار باریک ساخته شده از این مواد در ابریشم مصنوعی و از رشته هایی با قطر بزرگ تر در صنعت فرش بافی استفاده می شود.

تسمه های محرک، تسمه های نقاله، نخ تایر اتومبیل، تقویت کننده شلنگ آتشنشانی و شلنگ باغ، کمر بند ایمنی از دیگر موارد استفاده پت در صنعت هستند.

بازیافت ظروف پت 

بازیافت ظروف پت بسته بندی در دنیا به سه صورت است که مورد بررسی قرار می دهیم:

روش ذوب کردن: بازیافت پت از راه ذوب کردن ظروف بسته بندی که آلودگی کمی داشته و آسان و کم هزینه است .

روش شیمیایی :در این روش پت را به صورت پودر در آورده  یا ذوب کرده و با هیدرولیز به وسیله  بخار آب فوق بحرانی و یا واکنش الکل هایی مثل هگزانول و متانول مواد اولیه بازیافت می شود این روش پرهزینه بوده و آلودگی متوسط دارد.

روش سوزاندن: در روش فوق ظروف پت بسته بندی سوزانده شده و از انرژی حاصله استفاده می شود آلودگی بالا دارد ولی دارای هزینه کم و فرایند آسان است.

باید یادآور شد که در دو روش ذوب کردن و روش شیمیایی ظروف ابتدا باید به صورت پرک در ۶ و بعد ادامه فرآیند برروی آنها انجام شود. اما روش متداولی که در کارخانه جات کشورمان مورد استفاده قرار می گیرد، در ابتدا ظروف جمع آوری شده از سطح شهر را روی نوار نقاله قرار می دهند. این نوار قادر است که زائدات فلزی را از ظروف جدا کرده  سپس ظروف روی نقاله به حرکت درآمده در دو سوی نقاله افرادی مستقر هستند که کار جدا سازی ظروف رنگی وسالم را از هم انجام می دهند.

مرحله بعد وارد شدن به آسیاب است  مواد خرد می شوند توسط تیغه هایی  که عمر طولانی داشته و به دلیل مرطوب بودن دستگاه باعث شستشوی اولیه پرک ها می شود. سپس وارد تانک شست و شو می شوند و به صورت ویژه با مواد شوینده و آب شسته می شوند.

در مرحله بعد پرک ها به واحد سانرفیوژ رفته این دستگاه یک خشک کن است که به وسیله  نیروی گریز از مرکز کار می کند که آلودگی سطح پرک ها را از بین می برد. پرک برای خشک شدن وارد خشک کن شده و توسط باد داغ رطوبت آن ها از بین می رود در آخر پرک ها بسته بندی و برای تولید مختلف محصولات وارد بازار می شوند.

میزان بازیافت ظروف پت بسته بندی در سال ۲۰۱۲درامریکا۳۱ درصد و در اروپا ۵۲ درصد صورت گفته است این درحالی ست که در هر بیست و چهار ساعت حدود دو میلیون و چهار هزار بطری پت پس از مصرف دور انداخته می شوند و تجزیه کامل آن ها در طبیعت ۳۰۰ سال طول می کشد. با توجه به این که این ماده مورد استفاده جهانی در زمینه های مختلفی است پس دارای ارزش بسیار بالا بوده و حتما باید بازیافت شود.

قیمت ظروف پت بسته بندی

ظروف پت بسته بندی به دلیل خاصیت انعطاف و حمل و نقل آسانی که دارند نسبت به سایر ظروف از استقبال بیشتری در بین مردم  برخوردار هستند. این ظروف در طرح های مختلف   فانتزی، شفاف ،رنگی موجد هستند که این تنوع برای بسیاری از افراد اهمیت دارد.

عواملی که در قیمت این ظروف موثر هستند شامل:

*جنس ماده اولیه که در ساخت ظروف استفاده شده است.

*تعداد ظروفی که سفارش داده می شود.

*نوع و حجم ظروف

*نوع دربی که برای ظروف استفاده شده است.

ویژگی های ظروف پت بسته بندی

ظروف پت دارای مقاومت بالا نسبت به فشار و گرما هستند نفوذ ناپذیر بوده و از رطوبت و نشست مواد غذایی جلوگیری می کند.

در ساخت این ظروف از ترکیبات پلی استر استفاده شده که باعث خاصیت ضربه پذیری و استحکام آن در برابر شکنندگی شده است.

سبک و با دوام بوده و استفاده از آن ها به راحتی انجام می گیرد و نسبت به سایر ظروف بسته بندی از نظر قیمت مقرون به صرفه تر هستند.

وزن کم این ظروف باعث حمل و نقل آسان و محبوبیت در بین مردم شده است.

با توجه به آزمایشات صورت گرفته در صورت تماس با مواد غذایی مسئله ای ایجاد نمی کند و روی طعم مواد غذایی تاثیر نمی گذارد اما باید این نکته را یادآور شد که  نگهداری ظروف پت بسته بندی در دمای کمتر از منفی ۳۰ درجه نباید صورت گیرد.

تنوع در تولید ظروف پت بسته بندی سبب شده است که این ظروف نیاز تمام سلیقه ها رو تامین کرده و به محبوبیت خود بیافزاید.

این ظروف قابل بازیافت بوده و می توان گفت آسیب کمتری به محیط وارد می کند.

ظروف پت به دلیل برخورداری از استحکام مکانیکی بالا در برابر اشعه مایکروویو می تواند در تولید ظروف قابل استفاده در مایکروویو هم مفید باشد.

همه این ویژگی ها باعث شده تا در صنعت جای خود را باز کرده و به عنوان یکی از بهترین ها شناخته شود.

چرا به ظروف پت بسته بندی نیاز داریم؟

امروزه ظروف پت بسته بندی نقش مهمی را در در زندگی ما دارند و همین موضوع باعث وابستگی ما به آن ها شده است از دلایل مصرف آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

حفاظت: این ظروف از محصولاتی که اسیب دیدگی بالا دارند در برابر ضربه دیدن و آسیب دیده گی محافظت می کنند حتی در زمان جا به جایی، در برابر رطوبت، انواع گازها، حشرات و نور خورشید از محصولات محافظت می کند.

نگهداری: ظروف پت بسته بندی از محصولات برای مدت طولانی تری نگهداری کرده و باعث می شود که مصرف کننده زمان بیشتری برای استفاده از آن ها داشته باشد در نتیجه زباله‌ کمتری تولید می شود.

جلوگیری از تولید زباله: انواع مختلفی از محصولات در یک بسته بندی قرار گرفته و از انباشته شدن زیاد ظروف و بی نظمی پیش گیری می شود.

حمل و نقل آسان: ظروف بسته بندی باعث شده تا امکان حمل و نقل در مسافت های طولانی به وجود آید در نتیجه دسترسی به انواع محصولات راحت تر شده و به همین سبب تجارت و تبادل محصولات افزایش پیدا می کند.

آگاهی از اطلاعات محصولات: اطلاعاتی مانند محتوای محصول، تاریخ تولید، انقضاء، میزان کالری و… برروی محصولات درج می شود.

بدون ظروف پت بسته بندی مواد غذایی چه اتفاقی می افتد؟

ظروف پت بسته بندی یکی از مهمترین عواملی هستند که از فساد مواد غذایی جلوگیری می کنند این درحالی ست که زباله های مواد غذایی اثر مخرب تری برروی محیط دارند  مخصوصا اثرات کربنی  که بر محیط می گذارند. علاوه بر آن همان طور در مطالب قبل گفتیم بسته بندی کردن مواد غذایی امکان حمل و نقل مواد بسته بندی شده را برای مسافت های طولانی  امکان پذیر می کند و مواد غذایی زمان بیشتری برای مصرف خواهند داشت و مقدار زیادی از این مواد به سطل های زباله ریخته نمی شوند.

با توجه به این که تولید محصولات غذایی هزینه زیادی دارد پس بهتر است در استفاده مفید آن ها کوشا باشیم تا از تلف شدن بی مورد این محصولات جلوگیری کنیم .ظروف پت بسته بندی یک گزینه عالی برای بسته بندی در دنیای امروز هستند و می توان گفت پاسخ گویی به نیاز بشر در این زمینه بدون ظروف بسته بندی بسیار دشوار خواهد شد.

بررسی سمی بودن ظروف پت بسته بندی

ظروف پت بسته بندی با کد بازیافت شماره یک قابل تشخیص هستند نماد فلش مثلثی شکل زیر محصولات نشان دهنده این است که پت یک ماده بیولوژیکی خنثی و بی اثر است که با مواد ایجاد واکنش نمی کند و در برابر حمله ارگانیسم ها مقاومت می کند این بسته بندی ها برای انسان ها مورد اطمینان و بدون خطر بوده و در صورت بلعیده شدن توسط جانداران خطرناک نیست و مسمومیت ایجاد نمی کند و از خطر آن برای انسان تابه حال موردی دیده نشده، علاوه بر این، این محصولات توسط بهداشت کانادا، سازمان غذا در اروپا و سایر آژانس های مرتبط با سلامت غذا بررسی و تایید شده است.

آیا ظروف پت بسته بندی  که در برابر گرما قرار می گیرند از خود دی اکسین تولید می کنند؟

پت دی اکسین ندارد در نتیجه دی اکسین تولید نمی کند و ساختار آن فاقد دی اکسین است دی اکسین ماده ای ست که در اثر احتراق در دمای بیش تر از ۷۵۰ درجه یا برخی از  واکنش های صنعتی حاوی کلر  تشکیل می شود. دی اکسین ها در صورت وجود نداشتن کلر  تشکیل نمی شوند و پت در ساختار خود کلر ندارد پس می توان گفت ظروف پت بسته بندی هنگامی که گرم شوند یا در برابر نور خورشید باشند دی اکسین از خود تولید نمی کنند.

بنابراین از این ظروف می توان به عنوان یک روش سالم برای ذخیره مواد و نوشیدنی ها نام برد اما باید این را یاد آور شد اگر مواد غذایی در شرایطی قرار بگیرند که برای رشد باکتری ها مناسب باشد مواد  در هر ظرف بسته بندی که باشند باکتری قادر به رشد خواهد بود پس بهتر است نسبت به محیط نگهداری مواد غذایی آگاه باشیم.

آیا امکان استفاده دوباره بطری پت وجود دارد؟

در پاسخ به این سوال باید که استفاده مجدد از این ظروف موردی ندارد. این یک تصور نادرست است که در بین مردم رواج پیدا کرده است که در صورت استفاده مجدد از آن ها باعث تخریب ساختار بطری و انتشار آن به مواد داخل بطری می شود درحالی که پت از نظر ساختار بی اثر و خنثی است و از نظر بیو لوژیکی ساختارش قابل تخریب نیست  و آژانس های غذایی این مورد را بررسی و تایید کرده اند.

انواع پلاستیک های رایج در دنیا

همان طور که در مقاله ی قبلی گفته شد، پلاستیک ها بسیار متنوعند و در صنایع متعددی استفاده می شوند. در مقاله ی قبلی 3 دسته از این انواع معرفی گردید؛ در این مطلب به معرفی 4 گروه دیگر می پردازیم.

1. پلی اتیلن با چگالی کم (LDPE)

نسخه نرم تر و انعطاف پذیرتر از HDPE که اغلب از آن به عنوان آستر در کارتن های نوشیدنی و سطوح کار مقاوم در برابر خوردگی و سایر محصولات استفاده می شود.

همانطور که قبلاً گفته شد، پلی اتیلن ها پرکاربردترین خانواده پلاستیک در جهان هستند. این نوع پلاستیک دارای ساده ترین ساختار شیمیایی پلیمری پلاستیک است که پردازش آن را بسیار آسان و بسیار ارزان می کند.

پلیمرهای LDPE دارای انشعابات زنجیره ای قابل توجهی هستند، از جمله زنجیرهای جانبی بلند که باعث می شود ضخامت کمتری داشته باشد؛ بنابراین به طور کلی شکل نازک تری از پلی اتیلن منعطف تر است. اگرچه برخی از مطالعات نشان داده اند که LDPE همچنین می تواند باعث اثرات هورمونی ناسالم در انسان شود، اما به عنوان یک گزینه پلاستیکی ایمن برای استفاده های غذا و نوشیدنی در نظر گرفته می شود. متأسفانه بازیافت این نوع پلاستیک بسیار مشکل است.

LDPE بیشتر برای بسته بندی پلاستیکی/چسبناک، کیسه های ساندویچ و نان، بسته بندی حباب دار، کیسه زباله، کیسه های مواد غذایی، کیسه های مواد غذایی منجمد، کارتن های شیر کاغذی و فنجان های نوشیدنی سرد و گرم، برخی از بطری های قابل فشار مانند عسل و خردل، ظروف نگهداری مواد غذایی ، درب ظرف و همچنین برای پوشش سیم و کابل استفاده می شود.

2. پلی پروپیلن (PP)

این یکی از مقاوم ترین انواع پلاستیک است.

سفت تر و مقاوم تر در برابر حرارت و کیفیت استحکام آن بین LDPE و HDPE است.

همانطور که گفته شد نسبت به انواع دیگر مقاوم در برابر حرارت است ، در نتیجه به طور گسترده ای برای ظروف غذای گرم، بسته بندی و ذخیره مواد غذایی که برای نگهداری اقلام داغ هستند و یا نیاز به گرمایش دارند، ایده آل است.

انعطاف پذیر است و امکان خم شدن خفیف را فراهم می کند اما شکل و استحکام خود را برای مدت طولانی حفظ می کند.

اگرچه همه این ویژگی های شگفت انگیز را دارد، PP کاملاً قابل بازیافت نیست و همچنین می تواند باعث آسم و اختلال هورمونی در انسان شود.

از جمله مصارف این پلاستیک می توان به تولید نی، درب بطری، بطری های نسخه، ظروف غذای گرم و جعبه های DVD/CD اشاره کرد. همانندLDPE ، PP یک گزینه پلاستیکی مطمئن برای استفاده در غذا و نوشیدنی است. علاوه بر جلیقه های حرارتی و قطعات خودرو ، PP در تولید پوشک یکبار مصرف و آسترهای نوار بهداشتی گنجانده شده است.

3. پلی استایرن (PS یا Styrofoam)

 این پلاستیک سفت و سخت که بیشتر با نام Styrofoam شناخته می شود، کم هزینه بوده و عایق بسیار خوبی است که باعث شده در صنایع غذایی، بسته بندی و ساخت و ساز مورد توجه قرار بگیرد. همانند PVC ، پلی استایرن نیز یک پلاستیک خطرناک محسوب می شود . می تواند سموم مضر مانند استایرن (یک نوروتوکسین که به عنوان سم برای مغز و سیستم عصبی شناخته می شود) را که به راحتی توسط غذا جذب شده و در نتیجه توسط انسان بلعیده می شود، انتقال دهد. همچنین می تواند بر ژن، ریه ها، کبد و سیستم ایمنی تأثیر بگذارد. در کنار همه این خطرات، PS نرخ بازیافت پایینی دارد.

پلی استایرن، پلاستیکی ست که همه ما معمولاً برای ظروف غذاخوری مانند فنجان، کارد و چنگال، کارتن تخم مرغ، کاسه یکبار مصرف، بسته بندی، کلاه ایمنی دوچرخه و عایق ساختمان استفاده می کنیم.

4. متفرقه

این گروه برای سایر پلاستیک هاست که به هیچ یک از شش دسته دیگر تعلق ندارند یا ترکیبی از چند نوع هستند. پلاستیک های متفرقه باقی مانده عبارتند از: پلی کربنات، پلی لاکتید، اکریلیک، اکریلونیتریل بوتادی، استایرن، فایبرگلاس و نایلون.

بسیاری از محصولات BPA در این دسته قرار می گیرند، به این معنی که بهتر است از آنها اجتناب کنید، مخصوصاً برای محصولات غذایی. از دور خارج کردن این پلاستیک ها آسان نیست، مگر اینکه در معرض دمای بالا قرار گیرند و این بدان معناست که بازیافت آنها تقریباً غیرممکن است.

از انواع کالای موجود در این دسته می توان به عینک ها، بطری های بچه گانه و ورزشی، وسایل الکترونیکی، CD/DVD، وسایل روشنایی و کارد و چنگال پلاستیکی شفاف اشاره کرد.